Yếu tố tâm lý thúc đẩy thành công của tai nghe không dây AirPod

Nếu có một câu nói nào đó có thể phản ánh đúng sự thay đổi trong lịch sử, thì đó chính là “cười người hôm trước, hôm sau người cười.” Câu nói này không chỉ mang tính châm biếm mà còn thể hiện sự thay đổi trong nhận thức của con người về công nghệ và sản phẩm mới.

Vào năm 1897, chiếc ô tô đầu tiên được giới thiệu ra thị trường. Thời điểm đó, không ai có thể tưởng tượng rằng những chiếc xe này sẽ thay thế ngựa, đến mức mà tốc độ của ô tô được gọi là “sức ngựa” để dễ dàng so sánh. Ngày nay, chúng ta có hơn 1 tỷ chiếc ô tô đang hoạt động trên toàn cầu, cho thấy sự chấp nhận và phát triển mạnh mẽ của công nghệ này.

Trong một bối cảnh tương tự, tai nghe bluetooth lần đầu tiên xuất hiện vào cuối những năm 1990 đã gặp phải sự hoài nghi từ người tiêu dùng. Việc nói chuyện một mình trên phố với một chiếc tai nghe khiến nhiều người cảm thấy kỳ quặc, thậm chí có thể bị coi là không bình thường. Tuy nhiên, chỉ sau bốn năm, tai nghe bluetooth đã được Time Inc vinh danh là một trong những phát minh tốt nhất của năm 2002. Đến năm 2017, khi AirPod ra mắt, nó đã nhanh chóng trở thành một trong những sản phẩm tai nghe không dây bán chạy nhất trên thế giới.

Không chỉ có AirPod, mà khi Amazon giới thiệu loa thông minh Echo cách đây bốn năm, ý tưởng về việc đặt hàng qua giọng nói với trợ lý ảo Alexa cũng từng bị xem là điên rồ. Giờ đây, khoảng 50 triệu thiết bị này đã được tiêu thụ, cho thấy sự thay đổi trong thói quen tiêu dùng của người dân.

Vậy điều gì đã khiến những công nghệ này trở nên phổ biến? Tại sao một sản phẩm như kính thông minh Google Glass lại thất bại, trong khi người tiêu dùng lại háo hức với những sản phẩm khác? Điều gì đã khiến bạn từ một người không quan tâm trở thành một người yêu thích những chiếc xe điện như của startup Bird?

Mọi sản phẩm công nghệ và tiến bộ hiện nay đều từng bị xem là kỳ quặc và không cần thiết. Đã có thời, mọi người không dám bước vào xe của người lạ (giờ đây có Uber), hay ngủ qua đêm tại nhà của người khác (nhờ Airbnb). Tương tự, việc tin tưởng vào các hệ thống thanh toán di động cũng từng là điều xa vời trong tâm trí nhiều người.

Vậy điều gì đã thay đổi? Đó chính là sự chấp nhận của xã hội.

Tâm lý về sự chấp nhận công nghệ

Các nghiên cứu trong lĩnh vực tâm lý học đã chỉ ra rằng, động lực từ nhóm có thể ảnh hưởng mạnh mẽ đến cách chúng ta cảm nhận và tiếp nhận thế giới xung quanh. Năm 1935, nhà tâm lý học Muzafer Sherif đã thực hiện một thí nghiệm để kiểm tra giả thuyết của mình về ảnh hưởng của các yếu tố xã hội đến nhận thức.

Trong thí nghiệm này, những người tham gia được đưa vào một phòng tối và nhìn thấy một chấm sáng nhỏ dường như đang di chuyển, mặc dù thực tế nó vẫn đứng yên. Khi được hỏi về chuyển động của chấm sáng, các câu trả lời của họ thường bị ảnh hưởng bởi “tiêu chuẩn xã hội” từ những người xung quanh. Điều này chứng minh rằng, khi đối mặt với áp lực từ nhóm, con người có xu hướng điều chỉnh quan điểm của mình theo ý kiến của người khác, ngay cả khi sự thật không như vậy.

Nhiều nhà tiếp thị đã tận dụng hiện tượng xã hội này để tạo ra sự chấp nhận cho sản phẩm. Chẳng hạn, Apple đã khéo léo đưa AirPod vào tay của những người có ảnh hưởng. Khi bạn thấy một YouTuber yêu thích sử dụng AirPod, điều đó không chỉ tạo ra một hình ảnh mới mà còn khơi gợi mong muốn sở hữu sản phẩm trong bạn. Điều này đã giúp AirPod trở thành một biểu tượng phong cách sống hiện đại.

Khả năng biến những khách hàng thụ động thành những người hâm mộ cuồng nhiệt có liên quan đến nghiên cứu của Henri Taifel cách đây 50 năm. Lý thuyết của ông cho rằng, lòng trung thành có thể được tạo ra một cách “nhân tạo” cho một nhóm, khiến họ phân biệt với nhóm khác.

Thí nghiệm của Taifel cho thấy, khi các cá nhân được phân nhóm dựa trên những câu trả lời tầm thường, họ sẽ hình thành lòng trung thành với nhóm mới này, chỉ dựa trên những gì họ đã trả lời ban đầu.

Thí nghiệm này cũng có thể được áp dụng để giải thích sự trung thành của người hâm mộ Apple trong thời kỳ Steve Jobs lãnh đạo. Làm thế nào mà những người này lại trở nên gắn bó với nhau và với thương hiệu, đồng thời thể hiện sự thù địch với những sản phẩm khác?

Danh tính xã hội của con người gắn liền với cách bộ não hoạt động, luôn muốn trở thành một phần của nhóm. Khi những người chấp nhận sớm bắt đầu sử dụng công nghệ mới, xã hội nhanh chóng cảm thấy rằng họ không thể bị bỏ lại phía sau, bất kể sản phẩm đó có kỳ quặc đến đâu. Từ chiếc Pebble Watch cho đến Bitcoin, những người tiên phong đang dự đoán những điều vĩ đại tiếp theo sẽ trở thành xu hướng lớn. Trong một thế giới đầy sáng tạo, chúng ta có thể sẽ chứng kiến những điều tưởng chừng như không thể, như việc sử dụng các giác mạc in 3D trong phẫu thuật mắt.